12 Eylül darbesi , Türkiye Cumhuriyeti tarihinde yaşanan en önemli olaylardan biridir. Özetlersek Türk Silahlı Kuvvetleri, 12 Eylül 1980 günü emir komuta zinciri içinde gerçekleştirdiği bir darbe ile Türkiye Cumhuriyeti’nin 12. cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığında Milli Güvenlik Konseyi (MGK) iktidara geldi.
Darbe Öncesi Dönem
Türkiye, 1970’li yıllarda bir dizi siyasi ve ekonomik krizle karşı karşıya kaldı. Bu krizler, ülkede siyasi istikrarsızlığın artmasına ve şiddet olaylarının yaygınlaşmasına neden oldu. 1977 yılındaki genel seçimler, iki sağ parti olan Adalet Partisi (AP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) arasında kaldı. Bu durum, ülkeyi bir hükümet krizine sürükledi.
1978 yılında, AP ve MHP bir koalisyon hükümeti kurdu. Ancak bu hükümet, ülkedeki siyasi ve ekonomik krizleri çözemedi. 1979 yılında, AP’nin genel başkanı Süleyman Demirel, başbakanlıktan istifa etti. Bunun üzerine, MHP’nin genel başkanı Alparslan Türkeş, başbakan oldu.
Türkeş’in başbakanlığındaki hükümet, ülkeyi daha fazla istikrarsızlığa sürükledi. 1980 yılında, ülkedeki şiddet olayları arttı. Bu olaylar, yüzlerce kişinin ölmesine ve yaralanmasına neden oldu.
Darbe
Türk Silahlı Kuvvetleri, 12 Eylül 1980 günü emir komuta zinciri içinde gerçekleştirdiği bir darbe ile Türkiye Cumhuriyeti’nin 12. cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığında Milli Güvenlik Konseyi (MGK) iktidara geldi. MGK, darbenin gerekçesini, “ülkede anarşi ve terör ortamının oluşması ve devletin temel organlarının işlevlerini yerine getirememesi” olarak açıkladı.
MGK, darbenin ardından, ülkede sıkıyönetim ilan etti. Sıkıyönetim, 1983 yılına kadar sürdü. Bu dönemde, MGK, siyasi partiler ve sendikalar kapatıldı, binlerce kişi tutuklandı ve yargılandı.
Darbenin Sonuçları
12 Eylül darbesi, Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihinde derin bir iz bıraktı. Sonuç olarak Darbe, ülkede siyasi, ekonomik ve sosyal alanda bir dizi olumsuz sonuç doğurdu.
Siyasi alanda, darbe, Türkiye’nin parlamenter demokrasi düzenine son verdi. Darbenin ardından, ülke, 12 yıl boyunca MGK tarafından yönetildi. Bu dönemde, siyasi partiler ve sendikalar kapatıldı, binlerce kişi tutuklandı ve yargılandı.
Ekonomik alanda, darbe, Türkiye’nin ekonomisini olumsuz etkiledi. Darbenin ardından, ülkedeki işsizlik arttı, enflasyon yükseldi ve yatırımlar azaldı.
Sosyal alanda, darbe, bir taraftan Türkiye’nin toplumu üzerinde derin bir yara açtı. Darbe, ülkedeki kutuplaşmayı artırdı ve insan hakları ihlallerine neden oldu.
