Doğalgaz, kömür ve petrol gibi fosil yakıtlardan biridir. Milyonlarca yıl önce yaşamış bitki ve hayvanların kalıntılarının yeraltında yüksek sıcaklık ve basınç altında bozunması sonucunda oluşur. Doğalgaz, renksiz, kokusuz ve havadan hafif bir gazdır. Ana bileşeni metan (CH4) olup, ayrıca etan, propan, bütan, karbondioksit, azot, helyum ve hidrojen sülfür gibi gazları da içermektedir.
Doğalgaz, yeraltında gözenekli kayaların boşluklarına sıkışmış olarak veya petrol yataklarının üzerinde gaz halinde bulunmaktadır. Çıkarma işlemi, kuyuların açılmasıyla başlar. Kuyular açıldıktan sonra, doğalgaz bir boru ağı aracılığıyla yüzeye taşınır.
Yüzeye çıkan doğalgaz, önce çeşitli işlemlerden geçirilerek arıtılmaktadır. Bu işlemler sırasında, doğalgazdaki diğer gazlar ve nem uzaklaştırılmaktadır. Arıtılan doğalgaz, daha sonra kullanım yerlerine boru hatları veya tankerlerle taşınır.
Doğalgaz, günümüzde en önemli enerji kaynaklarından biridir. Elektrik üretimi, ısıtma, pişirme, sanayi ve taşımacılık gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Doğalgaz, çevre dostu bir yakıt olarak kabul edilmektedir. Kömür ve petrole göre daha az hava kirliliğine neden olur.
Doğalgazın Üretim Süreci
Üretim süreci, aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- Keşif: Gaz, yeraltında yapılan aramalar sonucunda keşfedilmektedir. Bu aramalar, sismik çalışmalar, jeolojik araştırmalar ve sondaj çalışmaları yoluyla yapılmaktadır.
- Çıkarma: Gaz kuyulardan çıkarılmaktadır. Bu kuyular, yeraltındaki doğalgaz yataklarına ulaşacak şekilde açılmaktadır.
- Arıtma: Çıkarılan gaz, arıtma tesislerinde çeşitli işlemlerden geçirilerek arıtılmaktadır. Bu işlemler sırasında, doğalgazdaki diğer gazlar ve nem uzaklaştırılmaktadır.
- Taşıma: Arıtılan gaz, boru hatları veya tankerlerle kullanım yerlerine taşınır.
Doğalgazın Kullanım Alanları
Günümüzde en önemli enerji kaynaklarından biridir. Elektrik üretimi, ısıtma, pişirme, sanayi ve taşımacılık gibi çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.
- Elektrik üretimi: Doğalgaz, elektrik üretiminde önemli bir rol oynar. Doğalgaz santrallerinde, doğalgazın yakılması sonucunda elektrik enerjisi üretilmektedir.
- Isıtma: Konut ve iş yerlerinin ısıtılmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Soba , kombiler ve kaloriferler, doğalgazın ısıtma amacıyla kullanılmasına olanak sağlar.
- Pişirme: Mutfaklarda yemek pişirmek için de kullanılmaktadır.
- Sanayi: Sanayide çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Demir-çelik, çimento, cam, plastik ve kağıt gibi sanayi sektörlerinde , enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır.
- Taşımacılık: Taşımacılıkta da kullanılmaktadır. Otobüsler, kamyonlar ve gemiler gibi araçlarda yakıt olarak kullanılmaktadır.
Doğalgazın Faydaları ve Zararları
Faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Temiz ve çevre dostu bir yakıttır. Kömür ve petrole göre daha az hava kirliliğine neden olur.
- Ekonomik bir yakıttır. Diğer enerji kaynaklarına göre daha düşük maliyetlidir.
- Pratik bir yakıttır. Kolaylıkla taşınabilir ve depolanabilir.
Zararları şu şekilde sıralanabilir:
- Yanıcı bir gazdır. Yangın ve patlama riski taşır.
- Zehirli bir gazdır. Solunum yollarında tahrişe neden olabilir.
- Yer altı sularını kirletebilir.
Günümüzde önemli bir enerji kaynağıdır. Ancak, gazın kullanımının getirdiği riskler de göz önünde bulundurulmalıdır.
