İnsan, insan olarak kendisinin farkına vardığından beri resim yapmaktadır. İnsanlığın çoğunlukla mağaralarda ve kaya çıkıntılarının altında yaptığı, hayatta kalan en eski çizimler ve resimler, daha genç Paleolitik dönemde yapılmıştır ve bu nedenle yaklaşık 40.000 yaşındadır. Bu, radyokarbon yöntemi kullanılarak yapılan ölçümlerle oldukça iyi bir şekilde doğrulanmıştır. Friedrich Schiller, insanların neden kendi tarzında resim yaptığı sorusuna şu cevabı verdi: “İnsan, kendini tanrılarına göre boyar.” İlk bakışta anlaşılır gibi görünen şey, daha yakından bakıldığında aslında sorunun yanıtı olmuyor.
Çarpıcı olan, birçok mağara resmindeki hayvan tasvirlerinin çoğu zaman daha sonraki ressamların tasvirlerinden daha canlı ve gerçekçi olmasıdır. Bu da şu soruyu gündeme getiriyor: Farklı dönemlerden sanatçılar neden bu kadar farklı resim yaptılar? Bu sanat dönemlerini ve özelliklerini aşağıda genel bir bakışla sizlere sunmak istiyoruz.
Bu arada: ‘Resmi’ sanat dönemlerinin, sanki daha önce hiç resim yapılmamış gibi, ancak Romanesk dönemle başladığını hiç fark ettiniz mi? Ama yukarıda da gösterdiğimiz gibi öyle oldu ve elbette insanlar her zaman Taş Devri ile Romanesk dönem arasında resim yaptılar. Antik çağa ait Romalılar ve Yunanlılardan harika görsel kanıtlara sahibiz , ancak duvar resimleri onlardan birkaç bin yıl önce eski Mısır’da ve MÖ 2000 civarında Girit’te yapılmıştır. Arkasında şaşırtıcı derecede gerçekçi portreler bırakan M.Ö. fresk tablosu.
Bu sanat eserlerinin tümünü dönemlere ayırmamamız, diğer şeylerin yanı sıra, bunların her birinin az çok dar bir şekilde tanımlanmış bir alanda yaratılmış olmasından kaynaklanmaktadır, oysa günümüzün sözde sanat dönemlerinin neredeyse tamamı birkaç döneme yayılmaktadır. ülkeler, genellikle tüm Avrupa kıtası, bazı durumlarda Kuzey ve bazen de Güney Amerika’yı kapsıyor.
Sanat çağı nedir?
Sanat dönemi, sanat tarihinde belirli özelliklerin ve üslupların hakim olduğu belirli bir dönemdir. Sanat dönemleri genellikle sanat ve kültürdeki önemli değişiklikler, siyasi olaylar veya bilimsel ilerlemelerle tanımlanır.
Bir bakışta sanat çağları
Parantez içindeki sayıları yalnızca yaklaşık bir çerçeve olarak kullanmalısınız çünkü ülkeye bağlı olarak ilgili dönem daha önce veya daha sonra başlamış veya sona ermiştir. Ancak yine de bahsi geçen veriler size gelişmeleri anlamanız için bir çerçeve sunuyor. Yakından bakarsanız, bireysel dönemlerin zaman açısından önemli ölçüde örtüştüğünü göreceksiniz. Hatta özellikle son zamanlarda bazı sanat akımları yan yana varlığını sürdürüyor.
- Romanesk (yaklaşık MS 1000 – 13. yüzyıl)
- Gotik (yaklaşık 12. – 16. yüzyıllar)
- Rönesans (Floransa’da 1420 civarında – 1520 civarında)
- Maniyerizm (yaklaşık 1520 – yaklaşık 1600, İtalya’da kısmen daha sonra)
- Barok (16. yüzyılın sonu – 1760 civarı)
- Rokoko (yaklaşık 1725 – 1780)
- Klasisizm (yaklaşık 1770 – 1840)
- Romantizm (yaklaşık 18. yüzyılın sonları – 19. yüzyılın ortaları)
- Gerçekçilik (yaklaşık 19. yüzyılın ortaları – yaklaşık 1925)
- Raphaelizm Öncesi (1848 – 1854)
- Empresyonizm (19. yüzyılın yaklaşık ikinci yarısı – 19. yüzyılın sonu)
- Natüralizm (1880 – 1900)
- Post-Empresyonizm (1880 – 1920)
- Sembolizm (19. yüzyılın sonu – 1920 civarı)
- Art Nouveau (yaklaşık 19. yüzyılın sonları – 20. yüzyılın başları)
- Ekspresyonizm (19. yüzyılın sonu – 1914 civarı)
- Kübizm (Fransa’da yaklaşık 1906 – yaklaşık 1914)
- Fütürizm (İtalya’da 1909’dan – kısmen 1945’e kadar)
- Dadaizm (1912 – yaklaşık 1920)
- Hassasiyet (1920 – 1950)
- Art Deco (1920 – 1935)
- Bauhaus’un (1920 – 1925)
- Sürrealizm (yaklaşık 1924 – yaklaşık 1945)
- Yeni nesnellik (yaklaşık 1918 – 1933)
- Soyut Dışavurumculuk / Tachizm (1940’ların sonu – 1960’ların başı)
- Pop Art (1950’lerin ortası aynı anda Büyük Britanya ve ABD’de – 1960’ların sonu)
- Hiperrealizm (1968-şimdi)
- Yeni ekspresyonizm (1980 – 1989 arası)
O zamandan beri ortaya çıkan ve giderek “küçük ölçekli” hale gelen sanat tarzları nedeniyle, insanlar artık genel olarak çağlardan bahsetmiyor, ancak bu terim en geç 19. yüzyılın sonundan bu yana çoğu sanat hareketi için yetersiz bir şekilde uygulandı. Bazıları onlarca yıl önce “resim sanatının sonu”ndan söz ediyordu, ancak yüzeysel olarak baktığınızda bunun ne kadar saçma olduğunu görebilirsiniz. İnsanlar, Taş Devri’ndeki gibi, herhangi bir çekmeceye ya da dönemlere bölünmeden, mutlu bir şekilde resim yapmaya devam ediyor.
Sanat dönemleri zaman çizelgesi
Sanatın tüm dönemlerini sizler için bir zaman çizelgesinde net bir şekilde sunduk. MS 1000’den Orta Çağ’daki sanat tarzlarına ve günümüzün modern sanat hareketlerine kadar, çağa genel bakışta bireysel sanat tarzlarını kronolojik olarak sınıflandırabilirsiniz.
Romanesk: Sıradan insanlar için “okuma materyali” olarak resimler
(1000 – 1300)
Romanesk resim, MS 1000 civarında, giderek güçlenen Hıristiyanlıkla doğrudan bağlantılı olarak başladı. O zamanlar çok az insan okuyabiliyordu, bu yüzden onlara kilise ayinleri dışında neye inanmaları gerektiğini öğretmenin başka bir yolu olmalıydı. Romanesk resim neredeyse tamamen Hıristiyan/dini objelerden ve azizler gibi kilisede rol oynayan kişilerin resimlerinden oluşur. Bir de laikler ve özellikle de kilise ileri gelenleri vardı ki bu da çoğu zaman aynı şeydi.
Romanesk resimlerin sıradan insanların “okuması” için orada olduğu sıklıkla söylenir. Bu, bunların basit tutulması gerektiği anlamına gelir. Kitap aydınlatmasında, duvar resminde, panel resminde veya mozaiklerde (resim ile doğrudan ilgisi olmayan) Romanesk görüntüler, bu nedenle genellikle katı hatlara ve nispeten basit renk alanlarına sahiptir . Uzaysal derinlik (perspektif) yok ve neredeyse hiç “doğal” görüntü yok. Romanesk resimlerde farklı kişilerin farklı boyutlarda tasvir edildiğini muhtemelen fark etmişsinizdir. Bu size, büyük resmedilen kişinin, yanındaki küçük kişiden daha önemli, daha önemli olduğunu anlatır. Anlam perspektifi bunun için kullanılan teknik terimdir. Ek olarak, bu tür görsellerin, korkunç ejderhalar da dahil olmak üzere, genellikle tuhaf içeriklerini fark etmiş olabilirsiniz.
Romanesk görüntüler yüksek bir sembolik içeriğe sahiptir . İnsan yüzleri genellikle büyük ölçüde çarpıktır. Bu görüntüler genellikle oldukça duygusal yüklü hikayeler anlatır. Bizim anladığımız şekliyle gerçekler ve gerçeklik, yaratıcılarının ilgisini çekmiyor, özellikle de resimleri neredeyse yalnızca kilise ortamlarında ortaya çıktığı için. Tamamen amaç ve düzene bağlıdır. Romanesk tablo Avrupa’nın her yerinde bulunabilir. Romanesk ismi , mimaride kullanılan ve Romalılar tarafından benimsenen, bu dönemin mimarisinde ve resimlerinde rastlanan yuvarlak kemerlerden gelmektedir.
Gotik: Daha yüksek, daha geniş, daha özgür ve çöküşün eşiğinde
(1100 – 1500)
MS 1200 civarında başlayan ve ülkeye bağlı olarak neredeyse 15. yüzyılın ortalarına kadar süren Gotik dönem, iki zıtlıkla karakterize edilir . Bir yandan insanların düşünceleri daha geniş ve daha özgür hale geliyor. Donuk çabalama , yavaş yavaş uyanan bir “ben” ile dengelenir . Romanesk bir kiliseye ve ardından Gotik bir kiliseye bakın: Gotik olanda korkunuzu hissedersiniz ama aynı zamanda güvende olursunuz. Gotik olan, bakışlarınızı giderek daha büyük, ışıkla dolu pencerelerden yukarıya , benzeri görülmemiş bir özgürlüğe götürür – bu aynı zamanda sizi korkutur. İnsanlar her zaman korunmayı (ve dolayısıyla kontrol edilmeyi) sevmişlerdir.
Ancak yeni özgürlük sonun korkusuna karşılık geliyor. O zamanlar pek çok insan 1500 yılında dünyanın sonunun geleceğinden korkuyordu. Bütün bunlar bu dönemin resmine açıkça yansıyor. Burada rol oynayan şey, ressamların giderek daha geniş alanlara sahip olmasıdır, bu da konu yelpazesinin genişlemesine yol açmaktadır. Resimlerde yavaş yavaş daha seküler “konular” ortaya çıkıyor. Teknik olarak üç boyutlu mekansal perspektifin keşfedilmesi ve iki boyutlu olarak geliştirilmesi büyük rol oynamaktadır. Anlam perspektifi hâlâ çok az değişiyor ama insanlar artık cansız nesneler gibi görünmüyor. Aniden öncekinden tamamen farklı bir şekilde tasvir ediliyorlar: Gotik’in katı ve çoğu zaman hantal duruşunun yerini, vücutların hareket etmesine yardımcı olan yumuşak bir S eğrisi alıyor. Yüzler daha bireysel , daha yumuşak ve daha az düz hale geliyor; Daha önce ressamın pek ilgisini çekmeyen kıyafetler artık dikkat çekiyor ve özenle katlanıyor.
Avlanmak veya tarlada çalışmak da dahil olmak üzere laik sahneler giderek daha fazla tasvir ediliyor . Zarif zarafet ilgi odağı haline gelir. Kilisenin mutlak gücü azalmaya başlar. Engizisyonun zulmünün nedenlerinden biri de budur. Sonuçta kilisenin hâlâ her şeyde kısmen koruyucu, kısmen köleleştirici eli var ve yine de çağın son dönemlerinde Breughels veya Hieronymus von Bosch’un eserleri gibi kilise tarafından pek kabul edilemeyecek eserler yaratıldı. .
Romanesk dönemden tek tek sanatçıları neredeyse hiç tanımasak da, artık İtalya’da, Fransa’da, Hollanda’da, Almanya’da ve başka yerlerde hızla artan sayıda ünlü isme rastlıyoruz. İlk büyük ve rakip okullar ortaya çıkıyor. İtalya, Giotto di Bondone’un inanılmaz natüralizmiyle açılıyor. Burada kiliselerden uzakta giderek genişleyen duvar yüzeyleri panel resminin gelişimini teşvik ediyor.
Rönesans: Hiçbir zaman var olmamış bir “çağın” yeniden doğuşu
1420 civarında, yukarıda anlatılanları oldukça mantıklı bir şekilde takip eden bir şey başladı: bireyin özgürleşmesi , bir tür yeniden doğuş (adı da buradan geliyor). Her disiplinden sanatçılar ve dolayısıyla ressamlar, yüzyıllardır gömülen veya kaybolan Roma ve özellikle Yunan antik dönemine ait modellerini hatırladılar. Resim konusuna gelince, durum biraz çelişkili görünüyor. Klasik antik dönem esas olarak heykel ve mimariyle sınırlıdır. Resimler oldukça istisnadır.
Resimde Rönesans, kendi alanında var olmayan bir dönemin yeniden doğuşudur. Ancak antik çağın ilkeleri yeni hareketin ilkeleriyle çok yakından örtüşüyor. Portreler ve manzaralar da dahil olmak üzere genel olarak tüm görüntüler giderek daha doğal ve gerçekçi hale geliyor . Üç boyutluluk, Romanesk ve kısmen de Gotik sanattaki tamamen düz temsillerden uzaklaşır. Bu üç boyutluluk söz konusu olduğunda, istisnai olarak Michelangelo’nun her taraftan görülebilecek şekilde özel olarak tasarlanan ilk Rönesans heykellerinden biri olan “Davut” adlı heykel eserini hatırlamak gerekir. O zamana kadar tüm post-antik heykeller sadece önden görülebilecek şekilde tasarlanmıştı.
Durum Rönesans resimlerinde de benzerdir , ancak şunu belirtmekte fayda var ki, Leonardo da Vinci’nin yanı sıra Michelangelo Buonarotti de ressam olarak (sadece heykeltıraş olarak değil) önemli öncülerden biriydi.
Rönesans: 3000 yıl önce icat edilen fresk yepyeni bir anlam kazanıyor. Büyük duvar yüzeyleri , karmaşık sahnelerin kapsamlı ve kapsamlı temsillerine olanak tanır . Boyama teknikleri giderek daha karmaşık hale geliyor. Yüzler artık düz bir şekilde boyanmıyor, aksine çok incelikli bir şekilde boyanıyor, böylece önünüzde tasvir edilen kişinin etten kemikten olduğu izlenimine kapılıyorsunuz. Daha önce tercih edilen tempera boyaların yerini yağlı boyalar alıyor. Rönesans aynı zamanda büyük, özellikle Flaman/Hollanda manzara resminin de başlangıç noktasıdır.
Maniyerizm: Kitsch’in Yapabileceği Kısa Bir Kitsch Dönemi
(1520 – 1600)
Burada seçilen başlık elbette provokatif amaçlıdır. 1550 civarında yaratılan her şey (öncüleri 1515 gibi erken bir tarihte) ‘kitsch’ değildir. Bunun onurlu nedenleri olmasına rağmen, bugün bize yapay görünüyor. İnsanın yeni keşfettiği özgürlükle birlikte her sanatçının kendi ifade tarzını, kendi “üslubunu” geliştirme arzusu da gelir .
Ancak bu, Michelangelo’nun bile tamamen özgür olmadığı abartılara hızla yol açar, bu nedenle bazı eserleri artık Rönesans’a değil Maniyerizm’e atfedilir. Maniyerist görüntülerde duyguların tasviri kasıtlı olarak abartılıyor, jestler abartılıyor ve tasvir edilen kişilerin kıyafetleri de dahil olmak üzere her şey artık mümkün olmayacak kadar abartılıyor. Rönesans’ın hafif S eğrisi, vücudun doğal olmayan sınırlarda aşırı sıkılmasına dönüşüyor. Bu özel tarzın Avrupa’nın her yerinden sanatçıları doğduğu yer olan İtalya’ya çeken ilk pan-Avrupa tarzı haline gelmesi belli bir ironiden ibaret değil.
Barok: Gücün yüceltilmesi – gözlerin aldatılması
(1590 – 1760)
Tarz, yöntem haline gelir. Prensler ve prens-piskoposlar, krallar ve papalar, ilahi gücün temsil edilmesinden ziyade kendi güçlerinin temsil edilmesini görmekten giderek daha fazla keyif alıyorlar. Sahneler, düzenlemelerin rasyonel olarak bile mümkün olmadığı noktaya kadar giderek daha muhteşem hale geliyor. Göz yanılsaması olan ‘trompe l’oeil’ resimde yolunu buluyor .
Sürekli yeni akademiler kuruluyor. Altın ve (heykelde) mermer baskın malzemeler haline gelir. Resimlerde bedenler, Michelangelo’nun Davut Heykeli’nin Rönesans heykeline benzer şekilde tam üç boyutlu biçimde tasvir ediliyor. Işık ve gölge gibi kontrastlar doğallığın ötesinde vurgulanıyor. Her şeyden önce Barok, hem kiliselerde hem de saraylarda gücünü tüm görkemiyle utanmadan sergileyen bir çağdır. Artık hiçbir şey sahibinin şöhretini, zenginliğini gösterecek kadar büyük ve değerli olamaz.
Rokoko: Işık, hava ve renklerin komedisi
(1725 – 1780)
Adı Fransızca deniz kabuğu anlamına gelen (rocaille) kelimesinden gelen ve burada yaratılan Rokoko’da, Barok dönemde hâlâ bir şekilde katı formlarda bir araya getirilen her şey havaya, ışığa ve zevke dönüşüyor. Tüm formlar eğlenceli hale gelir. Renkler daha açıktan macunsuya, neredeyse şeffaf tonlara dönüşür. Her ne kadar Tiepolo gibi sanatçılar çok sayıda kilisede fresk sanatının başyapıtlarını bıraksa da, dini temalar bir miktar arka planda kayboluyor.
Gerçeklikten tamamen uzaklaşan ünlü çoban cenneti , dönemin ‘teması’ haline geliyor. Sanki hiçbir ekonomik, sosyal veya başka kısıtlama yokmuş gibi Rokoko’da her şey kaygısız bir neşedir.
Klasisizm: İleri – geleceğe dönüş!
(yaklaşık 1770 – 1840)
1770’li yıllarda Fransa’dan başlayarak uluslararası alana yayılan klasisizmde, resim ve özellikle mimarinin yanı sıra tüm sanat türlerinden sanatçılar daha önceki temalara, tekniklere ve formlara başvurdular. O dönemde yaratılan eserlerin birçoğunda Yunan ve Roma klasiklerinden modelleri rahatlıkla tanıyabilirsiniz .
Renkler yeniden daha düz hale geliyor ve portrelere bile bir kez daha Romanesk stile benzer şekilde tanınabilir konturlar veriliyor. Renkler daha az önem kazanıyor. Katı biçim tonu belirler. Louis-Seize, Biedermeier ve Empire, özellikle Fransa ve Almanya’da insanlara vatanseverlik duyguları aşılamak için sıklıkla kullanılan klasisizmin alt stilleridir.
Romantizm: Ciddiyetten sonra bir duygu dalgası
(1790 – 1850)
Başlangıçta, 1795 civarında, katı görünüşlü klasisizme duygusal romantik özlemler eşlik ediyordu; sanki soğukkanlı klasisizmin insan sıcaklığıyla karşılanması gerekiyormuş gibi. Sanatçılar bütünsel, somut ve dolayısıyla kesin olarak tanımlanabilir bir üslup geliştirmediler. Almanlar belli bir düşünce ağırlığına sahipken, İngiliz ve özellikle Fransız ressamlar ışık ve gölgenin etkileriyle özel olarak ilgileniyorlar. Bunlardan en önemlilerinden biri Eugène Ferdinand Victor Delacroix’dir.
Romantizmin resimlerinde gerçeklikle ve dolayısıyla doğayla çok az gerçek bağlantı bulacaksınız. Onların yerine duygu ve ürkütücü güzellik duygusu rol oynuyor. Bu zamanın pek çok eseri bilinçaltını araştırıyor ve duyguların ve tehlikenin temsiline çok yer veriyor . Bu süre zarfında doğayı olduğu gibi değil, duygusal olarak olmasını istediğimiz gibi keşfetmek isteyen ilk yürüyüş ve diğer kulüpler ortaya çıktı. Her şey değiştirilmiş ve abartılmıştır. Bu nedenle Romantikler sıklıkla alay konusu oldu ve eleştirildi.
Gerçekçilik: Güzel olmasına gerek yok ama olduğu gibi olmalı
(1850 – 1925)
Bu hareket aynı zamanda hemen bir karşı hareket de buluyor. Temsilcileri kendilerini gerçekçi olarak adlandırıyor. Bu nedenle 19. yüzyılın başlarından itibaren gelişen üslup gerçekçilik olarak adlandırıldı. Coşkulu romantikleri durdurmak için gerçekçiliğe göre doğanın, insanların, hayvanların ve temsil edilebilecek her şeyin gerçekte olduğu gibi gösterilmesi gerekir. Gustave Courbet “sanatın hakikate olan yükümlülüğünden” söz ediyor.
Realistler sadece güzeli ve iyiyi değil, aynı zamanda kötüyü ve çirkini de görürler ve bunu da sade bir şekilde gösterirler. Işık ve gölge oyunu da gerçekçilikte geliştirilmiştir. Bununla birlikte, gerçekçi olmak gerekirse, bu zamana ait resimler nadiren özellikle sade veya sevimlidir. Eleştirmenler, gerçekçi resimlerdeki erotik sahnelerin bile çoğunlukla tam olarak o şeyden yoksun olduğundan şikayet ettiler: erotizm. Bu dönemin de ağır bir şekilde eleştirilmesine şaşmamalı. Schiller gerçekçiliği “ortak” olarak adlandırıyor. Goethe sanatın ideal olması gerektiğini ancak gerçekçi olmaması gerektiğini söylüyor.
Empresyonizm: Eski dünya bitiyor, yenisi başlıyor
(1850 – 1895)
19. yüzyılın ikinci yarısında başlayan Empresyonizmin, sonunda Klasik dönemi sona erdirdiği ve tamamen yeni bir dünya olan moderniteyi başlattığı sıklıkla söylenir . Resimde temelden değişen şeylerden biri: Artık insanlar açık havada resim yapıyor , oysa daha önce sadece eskizler dışarıda yapılıyordu ve asıl resimler yalnızca stüdyoda yaratılıyordu. Dışarıda, “en-plein-air”de sanatçılar, hızla değişen ışık yansımalarını bile yakalamak ve bunları resimde yakalamak için eskisinden tamamen farklı fırsatlara sahipler. Claude Monet’nin “İzlenim – Gündoğumu” adlı eseri, şimdiye kadarki ilk empresyonist eser olarak kabul ediliyor.
Empresyonizm adı başlangıçta kirli bir kelimeydi çünkü eleştirmenler bu ressamların resim yapmadığını, daha çok leke sürdüğünü düşünüyorlardı. Aslında fırça darbeleri bazen aşırı derecede vahşileşiyor ve artık geçmiş sanat dönemlerinin resimleriyle karşılaştırılamaz hale geliyor. Şekiller ve çizgiler arka planda kaybolur . Saf renk liderliği ele geçirir . Bireysel renk noktalarından tamamen yeni renkler bir araya getirilir (özellikle noktacılığın empresyonist çeşitliliğinde ) . Boyalı nesneler genellikle temsil ettiklerinden yalnızca biraz daha uzak bir mesafeden tanınabilir. Sanatçılar artık ders vermek istemiyorlar, bunun yerine saf resim (l’art-pour-l’art) uğruna resim yapıyorlar . Çoğunlukla uluslararası sergilerin düzenlendiği büyük salonlar giderek daha önemli hale geliyor.
Sembolizm: Günahın, ölümün ve tutkunun acı zevki
(1890 – 1920)
Sembolizmin en önemli eserleri 1880 ile 1910 yılları arasında yaratılmıştır . Bir çağdan ziyade bahsetmeyi tercih ettiğimiz bu tarz da Fransa’da başladı. Nesnel algıyla karşılaştırıldığında, düşüncelerin ve duyguların temsili çok yer kaplar, ancak bunun bir bağlantı olduğu düşünülen dışavurumculuk veya izlenimciliğin aksine. Aynı zamanda, çoğunlukla net formları Art Nouveau’yu öngörüyor . Hastalık, günah, ölüm ve tutku, belli bir çöküşle birlikte sembolizmin en sevilen temaları arasındadır.
Art Nouveau: Bir öpücük dünyayı dolaşır
(1890 – 1910)
Gustav Klimt’in “Öpücük”ü, Almanya dışında genellikle Art Nouveau olarak adlandırılan Art Nouveau’nun en önemli sanatsal eseri olmayabilir, ancak kesinlikle dünyadaki en ünlü eserlerden biridir. Büyük çiçekli unsurlar ve yumuşak, kavisli çizgiler , birçok ülkede Secession stili olarak bilinen bu stili karakterize ediyor. Simetri giderek daha az önemli bir rol oynamaktadır. Momentum ve şakacılığın yanı sıra belli bir gençlik de resim yapmanın ötesinde bir yol buluyor. Art Nouveau doğayı şehirlere taşımaya çalıştı. Art Nouveau’nun sıklıkla karşı çıkılan tamamen dekoratif yönünün yanı sıra, kesinlikle ciddi bir politik içeriği de var.
Ekspresyonizm: Toplumsal eleştiri olarak resim yapmak
(1890 – 1914)
19. yüzyılın sonlarından itibaren Ekspresyonizm, natüralizme karşı hedefli bir duruş sergiledi . Bu akımın ressamlarının nesnelerin dışını göstermeye pek ilgileri yok. Kendi duygularınızı ifade etmeye önem veriyorsunuz . Bu görüntülerde belli bir saldırganlık buluyorsunuz, vahşi ve arkaik bir şeyler.
Almanya’dan yayılan Ekspresyonizm, Fovizm gibi açıkça Empresyonizmin antitezi olarak tasarlanan Fransız Fovizmi ile tezat oluşturuyor. Genellikle rahatsız edici yoğunlukta eserler Birinci Dünya Savaşı sırasında yaratıldı. Resimde iktidara ve topluma yönelik açık bir eleştiri yaygındır. Sonunda son derece politik hale geliyor.
Kübizm: Dünyayı yeniden birleştiriyoruz!
(1906 – 1914)
1906’dan itibaren Fransız ressamlar sökmeye başladı. Pablo Picasso gibi sanatçılar, somut bir programa sahip olmaksızın, kelimenin tam anlamıyla, kendilerine görünen dünyayı parçalara ayırıp, kendi istekleri doğrultusunda farklı bir şekilde yeniden bir araya getiriyorlar. Bir şey veya bir kişi artık tek tip bir görünümde gösterilmiyor , ayrı ayrı parçalara bölünüyor; başlangıçta bazen izleyiciler tarafından nesneyi aynı anda farklı taraflardan göstermesi beklenen küpler (Fransızca “küp”) olarak anılıyor. zaman. Kübistler artık hiçbir türde kuralı tanımıyor . Bir program değil, güçlü bir etki: Kübizm, 20. ve 21. yüzyılın sonraki tüm sanat tarzlarını önemli ölçüde etkiledi.
Fütürizm: klasik karşıtı ve beden karşıtı
(1909 – 1945)
Fütürizm, bir bireyin somut bir programla “kurduğu” ilk sanat akımıdır. İtalyan Filippo Tommaso Marinetti, Hıristiyan ahlakını ve her türlü sosyal referansı reddettiği bir “fütürist manifesto” yazıyor. Ancak Marinetti’nin kendisi bir ressam değil. Resim yine de Fütürizmin en önemli sanat formu haline geldi. Fütüristler klasik modellere meydan okuyor ve aşırı derecede beden karşıtı olduklarını kanıtlıyorlar.
Çıplak resimleri iç karartıcı ve iğrenç bularak reddediyorlar. Bildirilen her şey şüphelidir . Aptal bir Alman ozanın şu sözünü hatırlıyor musunuz: “Bu sanat mı, yoksa ortadan kalkabilir mi?” Bu fütürist düşünceye oldukça yakın. Fütüristler de faşizme çok yakın olmakla suçlanıyor.
Dadaizm: Şeylerin gerçek anlamı olarak saçmalık
(1912 – 1920)
“Dada” isminin kökeni hakkında çeşitli teoriler bulunmaktadır. Bunlardan biri, yazar Hugo Ball’un eğlenmek için bir Almanca-Fransızca sözlüğü karıştırdığı ve “dada” kelimesine rastladığı söylentisi. “Dada” Fransızca çocuk dilinde “hobi atı” anlamına geliyor. Dada provokasyona ve mantıksızlığa güveniyor ve kendisini, diğer şeylerin yanı sıra, Birinci Dünya Savaşı kadar erken bir tarihte savaş karşıtı bir hareket olarak görüyor.
Var olan değerler ve kurallar sorgulanıyor ve saçmalıklar üzerinden aşılıyor. Gündelik nesneler bir anda sanat eserine dönüşüyor. Dadaizm, diğer şeylerin yanı sıra, şiir ve dans da dahil olmak üzere çeşitli sanat türlerini tek bir sanat eserinde birleştirmesiyle karakterize edilir. “Saçma” karakteriyle pek çok tabuyu yıkıyor, aynı zamanda pek çok teknik yenilik getiriyor ve günümüze kadar gelen sanat akımlarını önemli ölçüde etkiliyor. Dada’dan bu yana resim, gerçekliğin tasvirinden daha fazlası oldu. Dada erken dönem aksiyon resim sanatıdır.
Sürrealizm: Gerçek olan her şey aslında gerçek dışıdır
(1920 – 1930)
Salvador Dalí’nin “Yumuşak Saatler” adlı tablosunu bilmemeniz alışılmadık olurdu. Dalí sürrealistlerin en önemlilerinden biri, belki de en önemlisi. İlk başta bu tür sanat halk tarafından küçümsendi; Bugün ürünleri muhafazakar gözlemcilerin bile akıllarında yer ediyor. Gerçeküstücüler gerçeklikle ancak onu kendi hayal dünyalarıyla birleştirdikleri ölçüde ilgilenirler.
Zaman geçtikçe göstermeleri gereken saatler de eriyebiliyor. Dadaizm’in hiciv tarzının aksine Sürrealizm psikanalitiktir ve fantastik ile bilinçdışını işler. Sürrealizm burjuvazinin katı düşünce yapılarına aykırıdır .
Yeni Nesnellik: Görünüşte saf işlevsellik
(1925 – 1965)
Zaten Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra görünür şeylere bir dönüş başladı ve Sürrealistler tam da buna karşı çıkmaya başladı. Ekspresyonistlere benzer şekilde, Yeni Nesnelliğin temsilcileri de toplumsal açıdan eleştirel temaları giderek daha fazla ele alıyor. Kaotik savaş olayları, Yeni Nesnellik’te ifade edilen düzen ve gelenek özlemiyle sonuçlandı. Yeni Nesnelliğin görüntüleri çoğu zaman duygudan yoksun, ölçülü ve oldukça teknik görünmektedir.
Ampullerden radyolara kadar pek çok teknik yenilik artık resimlerle konu oluyor. Tüm modern sanat hareketleri gibi bu akım da homojen değil, birçok farklı “kanada” bölünmüş durumda.
Soyut Dışavurumculuk: Sanat göç ediyor
(1948 – 1962)
İlk kez Avrupa’da değil, Kuzey Amerika’da, özellikle ABD’de bir sanat akımı ortaya çıktı. 1940’lı yıllardan itibaren aksiyon resmi ve renkli alan resmi ilgi görmeye başladı ve bu sayede temsili yönün nihayet aşıldığı görüldü. Boya, her zaman tuval olması gerekmeyen yüzeye kovalarla dökülür. Fırça veya spatula yerine parmaklarınızla “boyarsınız”.
Boya uygulaması o kadar kalın olabilir ki, bitmiş “görüntü” daha çok bir rölyef veya yarı rölyef gibi görünebilir. En önemli temsilcileri Jackson Pollock ve Marc Tobey olan hareket, Amerika’dan Avrupa’ya yayıldı , oysa bugüne kadar hep tersi oldu. Muhafazakar siyasi çevreler onu Soğuk Savaş sırasında “Amerikan olmayan” olarak damgaladı. Durdurulamaz.
Pop Art: Her şey sanattır – sanat her şeydir
(1955 – 1969)
Bir kez daha ABD’de ve aynı zamanda İngiltere’de yaratılmaya başlanan Pop Art sanatçıları için her şey nihayet sanattır – Marcel Duchamp selamlarını iletir – her şey sanattır: reklam tabelaları, çizgi romanlar, günlük tüketime ait önemsiz şeyler değil mi? teneke kutulara kadar aniden sanatsal gözlem nesneleri haline geldi. Net konturlar ve tek tip renk alanları hakimdir. Seri baskılar ve foto gerçekçilik resim ve grafiklerde yerini buluyor. David Hockney, bu sanat akımının yalnızca birkaç resmini yapmış ve kısa süre sonra diğer ifade biçimlerine yönelmiş olsa da, hala İngiliz Pop Art’ın en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul ediliyor.
Bir döneme genel bakışta modern sanat akımları
Neo-ekspresyonizm / Yeni Vahşi / Yeni Şiddet
(1980 – 1889 arası)
1980’lerden itibaren yaşamı onaylayan, temsili ve geniş formatlı resimler yaratan bir ressam hareketi ortaya çıktı. Ana motifler büyük şehir ve büyük şehir hayatıydı. Hareket veya sanat hareketi adını Fovizm’in Fauves’inden almıştır. Yeni vahşi tarzın sıcak noktası Berlin’di, ancak 1989 civarında sanatçılar dağıldı ve bazıları bu tarzı New York’ta resmetmeye devam etti.
Sıkça Sorulan Sorular
Sanat dönemlerinin önemi nedir?
Sanat dönemleri, geçmişin sanat eserlerinin tarihsel bağlamda görülmesine ve değerlendirilmesine yardımcı olması nedeniyle sanat tarihinde büyük öneme sahiptir. Sanat dönemleri incelenerek geçmişin kültürel ve politik değişimleri de daha iyi anlaşılabilir.
Sanat tarihindeki en önemli sanat akımları nelerdir?
Sanat tarihi, bazılarının sanat dünyası üzerinde büyük etkisi olan farklı sanat akımları açısından zengindir. En önemli üç sanat akımı muhtemelen Rönesans, Barok ve Empresyonizm’dir.
