Samsun Sümerbank Fabrikası, 1935 yılında dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından temeli atılan ve 1937 yılında hizmete açılan bir tekstil fabrikasıdır. Aynı zamanda Türkiye’nin i büyük pamuk ipliği ve basma fabrikasıdır. Samsun’un Atakum ilçesinde, Karadeniz kıyısında yer almaktadır.
Özellikle Pamuk ipliği ve basma üretiminde faaliyet göstermiştir. Bununla birlikte Fabrika, 1937 yılında hizmete açıldığında, 1000 adet pamuk ipliği tezgahı ve 100 adet basma tezgahı ile üretime başlamıştır. Sonuç olarak 1970’li yıllarda zirveye ulaşan fabrika, 2.500’den fazla işçi istihdam etmekteydi.
Fabrikanın faaliyet alanı aşağıdaki gibidir:
- Pamuk ipliği üretimi: Fabrika, pamuk ipliği üretiminde kullanılan çeşitli makinelere sahipti. Bu makineler arasında pamuk çırçırlama makineleri, pamuk eğirme makineleri ve pamuk bobinleme makineleri yer alıyordu.
- Basma üretimi: Fabrika, basma üretiminde kullanılan çeşitli makinelere sahipti. Bu makineler arasında boyama makineleri, baskı makineleri ve kurutma makineleri yer alıyordu.
Fabrikanın kullandığı makineler, dönemin en modern makineleriydi. Bu makineler, fabrikanın yüksek kapasitede üretim yapmasına olanak sağlamıştır.
Samsun Sümerbank Fabrikası, Türkiye’nin tekstil sanayisinin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Fabrikanın ürettiği pamuk ipliği ve basma, Türkiye’nin iç ve dış pazarlarında satılmaktaydı. Fabrika, Türkiye’nin pamuklu tekstil ihtiyacının önemli bir kısmını karşılamaktaydı.
Samsun Sümerbank Fabrikası, Türkiye’nin tekstil sanayisinin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Fabrika, 1970’li yıllarda zirveye ulaşmış ve 2.500’den fazla işçi istihdam etmiştir. Ancak, 1980’li yıllardan itibaren yaşanan ekonomik krizler nedeniyle fabrika zarar etmeye başlamış ve 2002 yılında kapatılmıştır.
Fabrikanın kapatılmasından sonra, binalar ve makineler çürümeye terk edilmiştir. Fabrikanın yıkılması ve arazisinin ticari amaçla kullanılması için çeşitli girişimlerde bulunulmuştur. Ancak, fabrikanın tarihi ve kültürel önemi nedeniyle, yıkılması yönündeki talepler kamuoyunda tepkiyle karşılanmıştır.
Sümerbank Fabrikası, günümüzde Samsun’un önemli bir tarihi ve kültürel simgesidir. Fabrika, şehrin kültür ve sanat etkinliklerine ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca, fabrikanın bir kısmı müze olarak ziyarete açıktır.
Sümerbank Fabrikası önemli özellikleri şunlardır:
- 1940’lı yıllarda Türkiye’nin en büyük pamuklu tekstil fabrikası
- Yıllık 20 milyon metre pamuklu kumaş üretimi kapasitesine sahip
- Samsun’un ve bölgenin ekonomik gelişimine önemli katkı sağlamış
- Sovyet mimar Ivan Sergeevich Nikolaev tarafından tasarlanmış
- Dönemin en modern teknolojisi ile donatılmış
