Ömer Hayyam, tam anlamıyla Hakim Ömer Hayyam Neyşaburi
11. yüzyılda yaşamış olan Pers matematikçi, astronom, filozof ve şairdir
Hayyam, bugün ki İran sınırları içinde yer alan Neyşabur’da doğmuştur.
Hayyam’ın en bilinen eseri “
“tır.
“Rubaiyat”, dörtlüklerden oluşan şiirlerinin toplandığı bir kitaptır.
Bu eser, 19. yüzyıl İngiliz şairi Edward FitzGerald tarafından İngilizce’ye çevrilmiştir.
Ve Batı dünyasında büyük ilgi görmüştür.
Hayyam’ın şiirlerinde aşk, ölüm, yaşamın geçiciliği, insanın sonsuzluğu gibi temalar yer alır.
Aynı zamanda şiirlerinde alkol ve keyif verici şeylerden bahseder.
Hayyam, matematik ve astronomik kullanımlar da önemli yazılar imzalamıştır.
Matematiksel çalışmalar arasında ikinci olasılıkların denklemlerinin çözümleri üzerine yaptığı çalışma, ona “Hayyam denklemi” olarak bilinen bir denklemin çözümünü bulmayı sağlamamıştır.
Ayrıca astronomi alanında da bir takvim reformu önermiştir.
Hayyam’ın değerlendirmeleri arasında şüphecilik de önemli bir yer tutar.
Ona göre, insanın hakikati kesin bir şekilde bilemeyeceği ve onun sonuçları içinde olduğu düşüncesi hakimdir.
Bu oluşumuyla, Hayyam, çağdaş yapıları tarafından eleştirilmiş ve bazı dönemlerde dini yapılar tarafından hoş karşılanmamıştır.
Ömer Hayyam, yaşamı boyunca birçok farklı alanda etkileyici çaba göstermiş ve edebiyatta ve matematikte derin izler bırakmış bir düşünürdür. Hayyam’ın elinde tuttuğu ve şiirleri bugün hala okunmakta ve değerlendirilmektedir.
