Nazilli Basma Fabrikası, Türkiye’nin ilk modern basma fabrikasıdır. 9 Ekim 1937 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk tarafından açılmıştır.
Fabrika, Aydın’ın Nazilli ilçesinde, Büyük Menderes Nehri kıyısında yer almaktadır. Özetle 28.236 iğ ve 3.189 ton iplik, 768 dokuma tezgahı, 23 milyon metre ham bez ve 4 adet basma makinası ile çalışır kapasiteye sahip olarak inşa edilmiştir.
Fabrikanın temeli 23 Ağustos 1935 tarihinde Ekonomi Bakanı Celal Bayar tarafından atılmıştır. Aynı zamanda İnşaatta Türk işçi ve mühendislerin yanı sıra 120 civarında Sovyet montör ve mühendis de çalışmıştır.
Fabrikanın açılışı, Türkiye’nin sanayileşmesinde önemli bir kilometre taşı olarak kabul edilmektedir. Çünkü Fabrika, Türkiye’nin basma ihtiyacının önemli bir kısmını karşılamıştır. Ayrıca, Nazilli’nin ve bölgenin ekonomik gelişimine önemli katkı sağlamıştır.
Fabrika, 2002 yılında “teknolojisi eskidi, zarar ediyor” gerekçeleriyle kapatılmıştır. Bu nedenle Günümüzde, fabrika alanı Adnan Menderes Üniversitesi tarafından kullanılmaktadır.
Nazilli Basma Fabrikası, mimarisi ve teknik özellikleri ile de dikkat çekicidir. Fabrika, Sovyet mimar Ivan Sergeevich Nikolaev tarafından tasarlanmıştır. Fabrika, dönemin en modern teknolojisi ile donatılmıştır.
Fabrikanın bazı önemli özellikleri şunlardır:
- 28.236 iğ ve 3.189 ton iplik kapasitesine sahip iplik fabrikası
- 768 dokuma tezgahı kapasitesine sahip dokuma fabrikası
- 4 adet basma makinası kapasitesine sahip basma fabrikası
- Sovyet mimar Ivan Sergeevich Nikolaev tarafından tasarlanmıştır.
- Dönemin en modern teknolojisi ile donatılmıştır.
Nazilli Basma Fabrikası, Türkiye’nin sanayileşmesinde önemli bir rol oynamış ve önemli bir miras bırakmıştır. Fabrika, günümüzde de Türkiye’nin sanayileşme tarihinin önemli bir simgesi olarak kabul edilmektedir.
